OCHRONA PRAW DZIECKA – dla rodziców

Rozwój koncepcji pedagogicznych w zakresie ochrony praw człowieka i dziecka wskazuje na konieczność realizacji tego problemu w programach kształcenia w różnego typu szkołach.

Ochrona praw dziecka postrzegana jest współcześnie jako koncepcja działań społecznych związanych z zagwarantowaniem praw dziecka do szczególnej ochrony i opieki w sytuacjach deprawacji, dyskryminacji, zagrożenia podstawowych potrzeb rozwojowych. Aktualnie rozwiązania legislacyjne na rzecz ochrony dziecka dotyczą zabezpieczeń zaakcentowanych przez społeczność międzynarodową, związanych z przyznaniem dziecku pełni praw i wolności jako jednostce ludzkiej, z których korzystanie ma być stosowne do osiąganej dojrzałości i samodzielności. Mają one odzwierciedlenie w kodyfikacji zawartej w Konwencji o Prawach Dziecka, w której obok praw ogólnych – obywatelskich, politycznych, kulturalnych, socjalnych i edukacyjnych – przyznano dziecku wiele praw specjalnych, między innymi do szczególnej opieki i ochrony w przypadku braku rodziców, zaniedbań, dyskryminacji, wykorzystywania i deprawacji oraz niepełnosprawności. Wzrastające zainteresowanie ochroną praw dziecka zarówno w sferze życia publicznego, jak              i podejmowanych badań teoretyczno – empirycznych wskazują, że proces ochrony praw dziecka musi być rozpatrywany w różnych kontekstach, ponieważ wiąże się z systemem zabezpieczeń społecznych (prawnych, socjalnych i opiekuńczo – wychowawczych) umożliwiających ich potencjalną i rzeczywistą realizację.

Prawa dziecka są wprawdzie integralną częścią praw człowieka, ale korzystanie z nich jest ograniczone wiekiem dziecka ( w przypadku praw politycznych – 18 lat). W przypadku praw dziecka dokonano też specyfikacji w obrębie praw ogólnych, a to ze względu na odmienność potrzeb dziecka związanych z jego niedojrzałością biopsychospołeczną oraz brakiem osobowości prawnej ( w jego imieniu występują rodzice, opiekunowie lub państwo).

Dziecko ma:

–                    prawo do wychowania w rodzinie naturalnej, jeśli nie jest to sprzeczne z najlepiej pojmowanym jego interesem;

 

–                    prawo do specjalnej pomocy i ochrony państwa w przypadku braku rodziców bądź ich ewidentnej niewydolności wychowawczej, opiekuńczej i ekonomicznej ( w tym prawo do opieki zastępczej, adopcji);

 

–                    prawo do ochrony przed wyzyskiem ekonomicznym lub przed wykonywaniem pracy, która jest niebezpieczna i szkodliwa dla jego zdrowia i ogólnego rozwoju;

 

–                    prawo do ochrony przed używaniem narkotyków i substancji psychotropowych;

 

–                    prawo do ochrony przed wszelkimi formami wyzysku seksualnego i nadużyć seksualnych;

 

–                    prawo do ochrony przed maltretowaniem i nieludzkim traktowaniem, czy karaniem;

 

–                    w przypadku pozbawienia wolności – dostępu do opieki prawnej i innej odpowiedzialnej pomocy;

 

–                    prawo do specjalnej pomocy i ochrony w przypadku klęsk żywiołowych, konfliktu zbrojnego;

 

–                    w przypadku niepełnosprawności – prawo do szczególnej opieki i edukacji umożliwiającej osiągnięcie jak najwyższego zintegrowania ze społeczeństwem oraz osobistego rozwoju, sprzyjającego uzyskaniu względnej niezależności.

 

Niezależnie od rodzaju udzielanej pomocy – wszystkie przypadki, w których łamane są prawa dziecka wymagają znajomości zasad interwencji oraz prawa, a także świadomości konsekwencji podejmowanych działań opiekuńczych, często również moralnej odwagi. Wiąże się ona z potrzebą szczególnej wrażliwości każdego z nas na problem krzywdzenia dzieci przez dorosłych. Jak z łatwością można zauważyć, postępująca w ostatnich latach brutalizacja życia najdotkliwiej odbija się właśnie na niewinnych niczemu dzieciach. Dlatego, na każdym dorosłym spoczywa moralny obowiązek reagowania na wszelkie przejawy łamania przynależnych im praw.

 

 

 

AKTY PRAWNE, DOKUMENTY

{ mówiące o prawach dzieci – wybór)

Akty prawne krajowe:

1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej.
2. Ustawa o Rzeczniku Praw Dziecka.
3. Kodeks Rodzinny.

 

Organizacja Narodów Zjednoczonych:

1. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka.
2. Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych.
3. Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych.
4. Konwencja o Prawach Dziecka.
5. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur oraz innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania.

 

Rada Europy:

1. Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności oraz Protokoły dodatkowe.
2. Europejska Karta Społeczna.
3. Europejska Konwencja o wykonywaniu praw dzieci.
4. Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu.

 

Dokumenty resortowe, np.: Policji, ministerstwa zdrowia, edukacji, sportu itp.

Pedagog szkolny