Innowacja pedagogiczna „Pięknie czytam, uważnie słucham”
Opis innowacji pedagogicznej:
Miejsce realizacji : Szkoła Podstawowa im. Królowej Jadwigi w Sierczy
Osoba odpowiedzialna za innowację: Małgorzata Wiśniewska – nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej.
Tytuł innowacji: „Pięknie czytam, uważnie słucham”.
Osoby wdrażające innowację: nauczyciel j. polskiego Ewa Wcisło, nauczyciele Oddziałów Przedszkolnych przy Szkole Podstawowej w Sierczy, Małgorzata Wiśniewska, nauczyciele biblioteki.
Czas trwania ; od 1 października 2018 do 30 maja 2019.
Koszty innowacji : zasoby własne, wsparcie rodziców
W dzisiejszych czasach czytanie książek staje się coraz mniej popularną formą spędzania wolnego czasu. Dzieci chętniej korzystają z komputera, tableta, telefonu czy telewizji. Brak systematycznego kontaktu z książką powoduje u dzieci kłopoty z odbiorem tekstu. Obserwujemy u dzieci problemy z czytaniem ze zrozumieniem, z uważnym słuchaniem tekstu i umiejętnością budowania krótkich i dłuższych wypowiedzi, a przede wszystkim z systematycznym czytaniem książek. Zajęcia w ramach innowacji pedagogicznej stawiają stawiają książkę w centrum uwagi dziecka. Częste czytanie dzieciom i przez dzieci na głos podnosi poziom wypowiedzi ustnych i pisemnych, pozwala na lepsze rozumienie tekstów i poleceń, poprawia koncentrację i wydłuża przedział uwagi, zwiększa skłonność do refleksji i krytycznego myślenia, podnosi umiejętność myślenia przyczynowo – skutkowego, zwiększa ambicję i motywację do czytania, daje umiejętność rozwiązywania własnych problemów emocjonalnych poprzez analizę problemów bohaterów literackich, poprawia wzajemne relacje między uczniami, przyczynia się do powstawania bliskich relacji i więzi emocjonalnych między czytającymi a słuchającymi, daje większą otwartość na nowe sytuacje i osoby, powoduje wzrost czytelnictwa, wyrobienie nawyku i gustu czytelniczego oraz podnosi rangę książki.
Czytanie i słuchanie
Uczniowie klas IV będą czytać na głos książki z dziecięcej i młodzieżowej literatury pięknej dzieciom z oddziałów przedszkolnych.. Dzieci wystąpią w roli lektorów, co z pewnością zobowiąże ich do starannego wyboru lektury i odpowiedniego przygotowania czytelniczej prezentacji. Przed prezentacją książki uzasadnią swój wybór poprzez krótką wypowiedź. Korzystać będą z zasobów biblioteki szkolnej lub domowej. Oprócz kryteriów pięknego czytania wymienianych w podstawie programowej takich jak: czytanie głośne, wyraziste, przekazywanie intencji tekstu, właściwe akcentowanie wyrazów, wprowadzanie pauzy i stosowanie odpowiedniej intonacji, uczniowie będą się starali się sprostać dodatkowym wymogom takim jak: wzorowa dykcja, prawidłowe przestankowanie oraz interpretacja tekstu. Uczniowie będą dodatkowo kształtować akcent zdaniowy oraz wykonywać ćwiczenia poprawiające słuchanie, zapamiętywanie i koncentracji. W zakresie interpretacji tekstów nabędą umiejętności modulowania melodii zdania i tonu wypowiedzi, różnicowania stwierdzeń, pytań i rozkazów, wprowadzania emocji do wypowiedzi (zdziwienia, oburzenia, żalu, ironii, goryczy, smutku, strachu, zaskoczenia, szczęścia, radości, zazdrości, groźby, przeprosin, aprobaty, lekceważenia, rozmarzenia, szacunku itd.). Poznając powyższe techniki pięknego czytania, uczniowie będę mogli je praktykować i prezentować zarówno podczas konkursów np. konkurs na recytację wiersza, Turnieju pięknego czytania, wnosząc własne lektury nadobowiązkowe, wymieniając się nimi z kolegami i koleżankami, prezentując je młodszym dzieciom, odwiedzając bibliotekę oraz korzystając z książek i źródeł wiedzy wskazanych przez nauczyciela. Poza tym, każdy z uczniów będzie miał okazję być nie tylko lektorem, ale i słuchaczem, realizując jeden z wymogów podstawy programowej: uczeń, uczestnicząc w rozmowie, słucha z uwagą wypowiedzi innych, mówi na temat; prezentuje własne zdanie i uzasadnia. Intensywny trening pięknego czytania stanie się okazją do atrakcyjnej rywalizacji i autoprezentacji, odniesienia sukcesów edukacyjnych oraz przeżycia satysfakcji ze zdobycia nowych umiejętności. Uczniowie, którzy na co dzień mają problemy z głośnym czytaniem, będą mieli szansę przygotować fragment tekstu z odpowiednim wyprzedzeniem czasowym, a co za tym idzie, z poczuciem bezpieczeństwa. Pozwoli to wszystkim dzieciom na odniesienie sukcesu na miarę ich możliwości – tak, aby każde z nich miało szansę polubić czytanie i wartości, które ze sobą niesie.
Główne cele innowacji pedagogicznej „Pięknie czytam – uważnie słucham” skupiają się na rozbudzeniu w dziecku postawy czytelniczej, rozwijaniu wyobraźni, poszerzeniu wiedzy o świecie i uwrażliwieniu na piękno literatury dziecięcej; wspomaganiu wszechstronnego i harmonijnego rozwoju.
Cele ogólne ( wynikające z podstawy programowej ):
– rozwijanie zainteresowania czytaniem i pisaniem, kształtowanie gotowości do nauki
czytania i pisania, słuchanie opowiadań, baśni, wierszy,
– rozwijanie umiejętności organizowania pola spostrzeżeniowego w oparciu
o ilustracje zawarte w książkach,
– odgrywanie ról w zabawach parateatralnych; posługiwanie się mową, mimiką,
gestem i ruchem, rekwizytami,
– wypowiadanie się w różnych technikach plastycznych,
– wzbogacanie słownictwa dzieci, poszerzanie zasobu słów, poprawności gramatycznej,
– fleksyjnej i składniowej,
– wspieranie dzieci w rozwijaniu czynności intelektualnych, takich jak: logiczne
myślenie, porównywanie, wnioskowanie, abstrahowanie itp.
Cele szczegółowe:
– kształtowanie nawyków czytelniczych wśród dzieci i rodziców,
– wyrabianie szacunku do literatury,
– kształtowanie umiejętności wykorzystywania poznawczej funkcji literatury,
– rozwijanie ciekawości świata i poznawania interesujących ludzi,
– rozwijanie uzdolnień artystycznych dzieci: recytatorskich, plastycznych i aktorskich,
– rozwijanie wiary we własne możliwości,
– propagowanie pozytywnych wzorców kulturowych i osobowych,
– kształtowanie nawyku korzystania z biblioteki,
– opanowanie techniki głośnego czytania: prawidłowej artykulacji, dykcji, akcentowania, przestankowania oraz intonowania,
– nauka trafnej interpretacji tekstu: przekazywania prawidłowej intencji, melodii, frazy, a także zawartych w tekście emocji,
– podniesienie poziomu czytelnictwa i motywacji do czytania,
– pogłębienie wiedzy o literaturze dziecięco – młodzieżowej,
– podniesienie umiejętności organizacyjnych i społecznych poprzez przygotowanie szkolnych konkursów jak: „Turniej i festiwal pięknego czytania”, plastyczny „Moja ulubiona książka”,
– poprawa kompetencji komunikacyjnych poprzez czytelnicze autoprezentacje w klasie i dla młodszych dzieci.
Metody pracy
Podczas realizacji innowacji „Pięknie czytam – uważnie słucham” uczniowie będą pracować na lekcjach języka polskiego oraz w domu za pomocą następujących metod:
– trening czytania głośnego: ćwiczenia emisji głosu i oddechu, nauka artykulacji i dykcji, frazowania, modulowania, wprowadzania intencji i emocji do tekstu, a także przestankowania, akcentowania,
– drama, wchodzenie w rolę,
– ćwiczenia koncentracji, uwagi, zapamiętywania,
– turniej czytania , konkurs plastyczny.
Działania całoroczne:
– 1 raz w tygodniu przez około 20 min. wybrani uczniowie klas IV czytają głośno przygotowany tekst w oddziałach przedszkolnych ( trzy oddziały – troje uczniów).
– zachęcanie rodziców do głośnego czytania dzieciom w domu – dotyczy dzieci z oddziałów przedszkolnych oraz dzieci klas 1-3.
– zachęcanie rodziców do wprowadzenia systematycznego czytania w domu – dotyczy klas 1-3 oraz starszych.
– zorganizowanie konkursu plastycznego „Moja ulubiona książka”.
Przewidywane efekty:
– podniesienie umiejętności „pięknego” głośnego czytania z zastosowaniem odpowiedniej artykulacji, dykcji, przestankowania, akcentowania, intonowania oraz interpretowania,
– wzrost czytelnictwa i motywacji do czytania książek,
– podniesienie kompetencji społecznych.
Sposoby ewaluacji:
– ranking książek,
– przeprowadzenie konkursu plastycznego.